تأثیر کلام رهبری در بهبودی میان امت

دل را بی‌دغل بسپارید: یعنی با اعتقاد کامل به حرف من گوش دهید.

یک درمتان مى‏شود چار: چون آن صاحب سِرّ از حقیقت آگاه است و مى‏داند اختلاف آنان لفظى است و در معنى یک چیز را مى‏خواهند، پس با آن درم هر چار را خشنود خواهند کرد چنان که گویى چار درم داشته‏اند و میان خود بخش کرده‏اند و هر یک چیزى را که دل خواه اوست خریده.

المُراد: فهو المطلوب، چنین باشد.

چار دشمن مى‏شود یک: اختلاف شما بر طرف مى‏شود و یک سخن مى‏شوید چرا که مقصودتان یکى است.

أنصتوا: یعنی خاموش باشید، نزاع نکنید. اشاره دارد به آیه شریفهْ 204 سوره اعراف: چون قرآن خوانده شود بشنوید وخاموش باشید .

یک نمط: یک گونه. (اگر همه خواهان یک چیز هستید، چون در تعبیر آن مختلفید، با هم به جنگ در افتاده‏اید).

گرمى عاریتى: علم تقلیدى. تعریضى است به کسانى که علمى را فرا گرفته‏اند، اما علم در آنان اثرى نکرده است.

دهلیزى: منسوب به دهلیز: جایى میان در و دالان خانه. در این بیت کنایه از بى‏اساس است.

گرمی او دهلیز است: یعنی از بیرون آمده و ذاتی و اصلی نیست.

( 3705) اگر دل بمن بسپارید و بسخن من گوش کنید این یک درهم شما چندین کار برایتان انجام مى‏دهد ( 3706) اولا این یک درهم بمنزله چهار درهم مى‏شود و مراد هر چهار را مى‏دهد و ثانیاً شما که اکنون چهار دشمن هستید با هم اتحاد کرده یکى مى‏شوید ( 3707) گفته هر یک از شما باعث فراق و جنگ است ولى گفته من براى شما اتفاق ایجاد مى‏کند ( 3708) پس شما خاموش باشید من در گفتگو زبان شما خواهم شد ( 3709) سخن شما معنا موافق و طرف قبول همه است ولى اثر صورت آن مایه نزاع و تفرقه است‏. ( 3710) گرمى عاریتى اثرى ندارد بلکه گرمى خاصیتى لازم است که هنر نمایى کند. ( 3711) اگر سرکه را با آتش گرم کرده بخورى در مزاج سردى مى‏فزاید. ( 3712) براى اینکه آن گرمى از خارج داخل آن شده و طبع اصلیش سردى و تندى است‏. ( 313) ولى اگر شیره انگور یخ بسته باشد وقتى بخورى در جگر گرمى افزاید.

«اتحاد و اتفاق» آن پیوند باطنی و معنوی است که مردان راه حق را از خود می‏‏رهاند و چون یک وجود واحد در راه حق می‏‏اندازد. مولانا می‏‏گوید: حتی اگر سخن‏ها به ظاهر در یک راه و روش باشد، باز می‌تواند مایهْ نزاع و خشم گردد، چگونه؟ چون بعضی‏ها به گرمی از حق سخن می‏‏گویند، اما گرمی عاریتی، نه گرمی خاصیتی که در آن صدق و تأثیر است. پس آن که در هر حال سخنش مایه وفاق است و بردارنده نفاق، شیخ است که آن چه گوید از روى تحقیق است نه تقلید.